ده فایده حیا برای انسان

الإمام الصادق عليه السلام- لِلمُفَضَّلِ بنِ عُمَرَ: انْظُرْ يَا مُفَضَّلُ إِلَى مَا خُصَّ بِهِ الْإِنْسَانُ دُونَ جَمِيعِ الْحَيَوَانِ مِنْ هَذَا الْخَلْقِ الْجَلِيلِ قَدْرُهُ الْعَظِيمِ غَنَاؤُهُ أَعْنِي الْحَيَاءَ فَلَوْلَاهُ لَمْ يُقْرَ ضَيْفٌ وَ لَمْ يُوفَ بِالْعِدَاتِ وَ لَمْ تُقْضَ الْحَوَائِجُ وَ لَمْ يُتَحَرَّ الْجَمِيلُ وَ لَمْ يُتَنَكَّبِ الْقَبِيحُ فِي شَيْ‏ءٍ مِنَ الْأَشْيَاءِ حَتَّى إِنَّ كَثِيراً مِنَ الْأُمُورِ الْمُفْتَرَضَةِ أَيْضاً إِنَّمَا يُفْعَلُ لِلْحَيَاءِ فَإِنَّ مِنَ النَّاسِ مَنْ لَوْ لَا الْحَيَاءُ لَمْ يَرْعَ حَقَّ وَالِدَيْهِ وَ لَمْ يَصِلْ ذَا رَحِمٍ وَ لَمْ يُؤَدِّ أَمَانَةً وَ لَمْ يَعِفَّ عَنْ فَاحِشَةٍ أَ فَلَا تَرَى كَيْفَ وَفَى الْإِنْسَانُ جَمِيعَ الْخِلَالِ الَّتِي فِيهَا صَلَاحُهُ وَ تَمَامُ أَمْرِهِ.‏

امام صادق عليه السلام به مُفضّل بن عمر فرمود: اى مُفضل! به ويژگى ديگرى كه از ميان همه جانداران، تنها به انسان، اين آفريده بلندپايه و بسيار ارزشمند، اختصاص داده شده، يعنى حيا، بنگر.

*اگر حيا نبود

-هيچ ميهمانى پذيرايى نمى ‏شد

- به وعده ‏ها وفا نمى ‏شد

-كسى حاجت ديگرى را برآورده نمى ‏ساخت

-كسى دنبال زيبايى ‏ها [و خوبى ‏ها] نمى ‏رفت

- از بدى [و زشتى‏] در هيچ كارى از كارها خوددارى نمى ‏شد

-حتّى بسيارى از كارهاى واجب نيز به خاطر حيا انجام مى ‏پذيرند

- اگر حيا وجود نداشت، حقوق پدر و مادر خود را رعايت نمى‏ كردند

- صِله رحِم به جا نمى ‏آورند

-امانتدارى نمى ‏كردند

- از فحشا خوددارى نمى ‏ورزيدند

سپس فرمود: آيا نمى ‏بينى كه چگونه همه خصلت ‏هايى كه صلاح انسان و سامان يافتن امور او به آنها بستگى دارد؛ در حیا جمع شده است؟.


توحيد المفضل، ص: 79